Podstawowe uprawnienia detektywa w Polsce

Uprawnienia osoby wykonującej zawód detektywa w Polsce reguluje ustawa z dnia 6 lipca 2001 r. o usługach detektywistycznych, Dz. U. z 2014 r., tekst jedn. Dz.U. 2020 poz. 129 ze zm.. Głosi ona, że usługa detektywistyczna jest zbieraniem, przetwarzaniem i przekazywaniem informacji o osobach, przedmiotach i zdarzeniach. Detektyw działa na podstawie zlecenia klienta. Dokument zastrzega iż czynności detektywa w swojej formie i zakresie nie mogą wkraczać w pole zastrzeżone dla organów i instytucji państwa- policji, prokuratury, służb specjalnych, wywiadu skarbowego. Każda osoba wykonująca zawód detektywa musi posiadać ważną licencję, którą wydaje miejscowo właściwy komendant wojewódzki policji.

Usługi detektywistyczne są działalnością gospodarczą, podlegającą ustawie o swobodzie działalności gospodarczej, z czego wynika wpis do rejestru działalności detektywistycznej. Detektyw Łódź a musi posiadać ważne ubezpieczenie OC. Istnieje możliwość aby detektyw z poza Polski mógł wykonywać czynności w naszym kraju, ale musi zgłosić takie zamiar w ministerstwie spraw wewnętrznych. Kandydat do uzyskania licencji musi spełniać wymogi: posiadania pozytywnej opinii komendanta powiatowego policji, niekaralności za przestępstwa umyślne, skończone 21 lat, wykształcenie średnie oraz pełną zdolność do czynności prawnych,  przed jej uzyskaniem nie mogła być zwolnioną dyscyplinarnie z policji, sądu, wojska, podobnych instytucji w okresie 5 lat przed złożeniem wniosku o licencję, posiadać zdolność psychiczną, stwierdzoną orzeczeniem lekarskim, do wykonywania czynności stanowiących usługi detektywistyczne, posiadać dokument potwierdzający odbycie szkolenia w zakresie zagadnień ochrony danych osobowych, ochrony informacji niejawnych, przepisów regulujących prawa i obowiązki prywatnego detektywa oraz zasad wykonywania działalności gospodarczej w zakresie usług detektywistycznych.

W ramach uprawnień może prowadzić czynności w rodzajach spraw, związanych z/ze: stosunkami prawnymi między osobami fizycznymi, stosunkami gospodarczymi dotyczącymi kwestii majątkowych, zdolności płatniczych, wiarygodności kontrahenta, bezprawnego używania nazw handlowych, znaków towarowych, czynów nieuczciwej konkurencji, tajemnicami przedsiębiorstwa i handlowymi, sprawdzaniem informacji dot. szkód zgłaszanych zakładom ubezpieczeń, poszukiwaniem osób i mienia, zbieraniem informacji w sprawach karnych.

Detektywi mają ustawowy zakaz stosowania środków technicznych oraz metod i czynności operacyjno-rozpoznawczych, zastrzeżonych dla policji i służb specjalnych. Ich działania muszą być etyczne, lojalne wobec klienta, zgodne z prawem, a usługi dokumentowane z  obowiązkiem zachowania pisemnej formy zawieranych z klientami. Obowiązują ich przepisy o ochronie danych osobowych, a zakończeniu sprawy zebrane dane osobowe, których klient nie odebrał, podlegają zniszczeniu. Wyrządzone w trakcie działań wszelkie szkody muszą być naprawione i usunięte. W przypadku podanie nieprawdziwych informacji, odpowiada na drodze postępowania cywilnego w wyniku powództwa. Ma prawo do zachowania tajemnicy w zakresie swoich źródeł informacji oraz okoliczności sprawy, a  zwolnienie z zachowania tajemnicy może nastąpić na zasadach kodeksu postępowania karnego.